Pojęcie analizy
transakcyjnej (AT) definiowane jest przez Międzynarodowe Stowarzyszenie
Analizy Transakcyjnej (IATA) jako „teoria osobowości i forma
psychoterapii służąca rozwojowi osobistemu i procesowi zmiany
wewnętrznej człowieka”.
AT jest postrzegana także jako kopalnia wiedzy w następujacych obszarach:
- strukturalna teoria osobowości (strukturę stanowią stany ego Rodzic, Dorosły, Dzecko),
- teoria komunikacji międzyludzkiej (transakcje komplementarne, krzyżowe, kątowe, podwójne i ich charakterystyka),
- teoria związków międzyludzkich (gry, trójkąt dramatyczny, skrypty, antyskrypty, autonomia),
- teoria rozwoju dziecka (poczęcie, narodziny, wczesne wpływy znaczących osób),
- teoria psychopatologii (uzależnienia, zaburzenia osobowości, gry trzeciego stopnia),
- system psychoterapeutyczny (kontrakt terapeutyczny, otwarta komunikacja oparta na równości obydwu stron, aktywacja poczucia odpowiedzialności za własne decyzje),
- narzędzie do analizy organizacji i szkolenia personelu kierowniczego (style komunikacji w organizacji, zespołach, diagnoza podłoża konfliktów i sposoby ich rozwiązywania, komunikacja z otoczeniem organizacji, wartości jednostkowe i korporacyjne, polityka doboru kadry),
- źródło informacji o dobrym rodzicielstwie (dziadkowie, rodzice, opiekunowie, naśladownictwo, wzorce, zachęty, nakazy i przyzwolenia),
- narzędzie do szkolenia nauczycieli i procesu uczenia się dzieci (efektywna komunikacja, motywacja, gry, zachęty, kary, nagrody, wpływ i naśladownictwo).
AT może być też
praktycznie użyta w każdej innej dziedzinie życia, gdzie istnieje
potrzeba zrozumienia konkretnego człowieka, związków międzyludzkich,
dynamiki komunikacji międzyludzkiej czy systemów komunikowania się.